ชาติคืออะไร?

         ชาติคืออะไร? เป็นคำบรรยายที่มีชื่อเสียงของเรอนอง โดยเป็นปฏิกิริยาของเขาที่มีต่อการพ่ายแพ้ของฝรั่งเศสในสงครามฝรั่งเศส-ปรัสเซีย ซึ่งปรัสเซียได้ยึดเอาดินแดน Alsace-Lor-raine ไปอาศัย "ความเป็นเยอรมัน" เป็นข้อกล่าวอ้างสิทธิ์เหนือดินแดน แต่เรอนองกลับให้ความสำคัญกับเจตจำนงของผู้คนที่จะอยู่ร่วมกันมากกว่าเกณฑ์ทางวัฒนธรรม จึงอาจกล่าวได้ว่าคำบรรยายนี้เป็นต้นธารของแนวคิด "ชาตินิยมแบบพลเมือง" (Civic nationalism) ซึ่งเป็นคู่คัดง้างกับ "ชาตินิยมที่เน้นความเป็นชาติพันธุ์หรือวัฒนธรรม" (ethnic nationalism) ที่มีต้นธารมาจากฝั่งเยอรมัน

         ชาติคืออะไร? เป็นหนึ่งในตัวบทสำคัญของการศึกษา "ชาติและชาตินิยม" ดังจะเห็นจะได้จากหนังสือรวมบทความว่าด้วยชาตินิยมจำนวนมากมักจะมีคำบรรยายนี้รวมอยู่ในเล่มด้วย อีกทั้งยังมีอิทธิพลต่อหนังสือ Imagined Communities ของ เบเนดิกท์ แอนเดอร์สัน อีกด้วย